سه ماهه سوم بارداری، آخرین و هیجانانگیزترین مرحله از این سفر شگفتانگیز است. در این دوره، تغییرات چشمگیری در بدن مادر و رشد جنین رخ میدهد و مادر به آرامی خود را برای ورود نوزاد به دنیای بیرون آماده میکند. این مقاله به بررسی علائم و نشانههای رایج در سه ماهه سوم حاملگی، تغییرات بدنی مادر، و اهمیت تغذیه مناسب و ورزش در این دوره میپردازد.لطفا دقایقی را با ما همراه باشید!
نشانههای رایج در سه ماهه سوم بارداری
سه ماهه سوم بارداری، یک دوره پر از تغییرات و تحولات برای مادر و جنین است. در این دوره، بدن مادر تغییرات زیادی را تجربه میکند که منجر به بروز علائم و نشانههای مختلفی میشود. در ادامه به بررسی دقیقتر این علائم میپردازیم:
1-تکرر ادرار:
با بزرگتر شدن رحم، فشار بر مثانه افزایش مییابد و ظرفیت آن کاهش مییابد. این امر باعث میشود که مادر به طور مکرر احساس نیاز به ادرار کردن داشته باشد. حتی در شب نیز ممکن است چندین بار از خواب بیدار شود.
2-خستگی و بیحالی:
افزایش وزن، بزرگ شدن شکم، تغییرات هورمونی و فعالیتهای شبانهروزی جنین باعث افزایش خستگی و بیحالی در مادر میشود.
3-درد کمر و لگن:
بزرگ شدن شکم و تغییر مرکز ثقل بدن، فشار زیادی بر عضلات و مفاصل کمر و لگن وارد میکند. این فشار میتواند منجر به درد و ناراحتی شود.
4-تغییرات پوستی:
استریا (خطوط کششی):
با کشیده شدن پوست شکم، رانها و باسن، خطوط قرمز یا بنفش رنگی روی پوست ایجاد میشود که بعد از زایمان به رنگ سفید یا نقرهای تغییر رنگ میدهند.
ماسک بارداری (ملانوز):
لکههای تیره رنگی روی صورت، پیشانی و گونهها ظاهر میشود که معمولاً بعد از زایمان از بین میرود.
خارش پوست:
به خصوص در ناحیه شکم، ممکن است احساس خارش شدیدی وجود داشته باشد.
5-تغییرات خلقی:
نوسانات هورمونی، نگرانی در مورد زایمان، تغییرات در سبک زندگی و احساسات متضاد مانند هیجان و اضطراب، میتواند منجر به تغییرات خلقی در مادر شود.
6-انقباضات براکستون هیکس:
این انقباضات تمرین برای زایمان هستند و باعث سفت شدن شکم میشوند. معمولاً با استراحت و تغییر وضعیت از بین میروند.
7-تنگی نفس:
با بزرگ شدن رحم و فشار بر دیافراگم، ممکن است مادر احساس تنگی نفس کند.
8-سوزش سر دل:
شل شدن عضلهای که مری را به معده وصل میکند، باعث میشود که اسید معده به مری برگردد و سوزش سر دل ایجاد شود.
9-یبوست:
تغییرات هورمونی و فشار رحم بر رودهها میتواند باعث کند شدن حرکات روده و یبوست در بارداری شود.
10-ورم دستها و پاها:
تجمع مایعات در بدن میتواند باعث ورم دستها، پاها و صورت شود.
راهکارهای کاهش علائم آزاردهنده در سه ماهه سوم
سه ماهه سوم بارداری با وجود هیجانانگیز بودن، اغلب با برخی علائم ناخوشایند همراه است. خوشبختانه، راهکارهای مختلفی برای کاهش این علائم و داشتن یک بارداری مطمئن وجود دارد. در ادامه به بررسی برخی از این راهکارها میپردازیم:
تکرر ادرار
- محدود کردن مصرف مایعات قبل از خواب: سعی کنید چند ساعت قبل از خواب مایعات کمتری مصرف کنید.
- تقویت عضلات کف لگن: تمرینات کف لگن میتواند به کنترل مثانه کمک کند.
- تخلیه کامل مثانه: هر زمان احساس نیاز کردید، مثانه خود را به طور کامل تخلیه کنید.
خستگی و بیحالی
- استراحت کافی: هر زمان که احساس خستگی کردید، استراحت کنید.
- چرتهای کوتاه: چرتهای کوتاه در طول روز میتواند به شما انرژی بیشتری بدهد.
- تغذیه سالم: مصرف غذاهای مغذی و کامل به تامین انرژی مورد نیاز بدن کمک میکند.
درد کمر و لگن
- استفاده از بالشهای طبی: بالشهای طبی میتوانند به حمایت از کمر و کاهش درد کمک کنند.
- گرم کردن و سرد کردن: استفاده از کمپرس گرم یا سرد میتواند به تسکین درد کمک کند.
- ورزشهای ملایم: ورزشهایی مانند یوگا و پیلاتس میتوانند به تقویت عضلات کمر و لگن کمک کنند.
سوزش سر دل
- وعدههای غذایی کوچک و متعدد: به جای سه وعده غذایی بزرگ، وعدههای غذایی کوچکتری را در طول روز مصرف کنید.
- اجتناب از غذاهای چرب و تند: این غذاها میتوانند سوزش سر دل را تشدید کنند.
- خوابیدن با سر بالا: با استفاده از چند بالش، سر خود را کمی بالاتر از بدن قرار دهید.
یبوست در سه ماهه سوم بارداری
- مصرف فیبر کافی: میوهها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات سرشار از فیبر هستند.
- نوشیدن آب فراوان: آب به نرم شدن مدفوع و آسانتر شدن دفع کمک میکند.
- فعالیت بدنی: پیادهروی و ورزشهای ملایم به تحرک رودهها کمک میکنند.
————————————————-
پیشنهاد میکنیم مقاله”یبوست در بارداری و راههای درمان آن” را حتما مطالعه بفرمایید!
————————————————-
ورم دستها و پاها
- استراحت با بالا نگه داشتن پاها: چندین بار در روز پاهای خود را بالا ببرید.
- مصرف کم سدیم: سدیم باعث احتباس آب در بدن میشود.
- پوشیدن لباسهای گشاد: لباسهای تنگ میتوانند بر روی گردش خون فشار وارد کنند.
تغییرات خلقی
- صحبت کردن با دیگران: با همسر، دوستان یا خانواده خود در مورد احساسات خود صحبت کنید.
- شرکت در کلاسهای آمادگی برای زایمان: این کلاسها به شما کمک میکنند تا با تغییرات دوران بارداری بهتر کنار بیایید.
- یوگا و مدیتیشن: این تمرینات میتوانند به کاهش استرس و بهبود خلق و خو کمک کنند.
توجه: این راهکارها برای اکثر زنان باردار موثر هستند، اما ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد. اگر علائم شما شدید یا مداوم است، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
تغییرات بدن در سه ماهه سوم بارداری
رشد سریع جنین:
در این دوره، جنین به سرعت رشد کرده و وزن میگیرد. اندامهای داخلی او کامل شده و برای زندگی خارج از رحم آماده میشوند.
بزرگ شدن شکم:
رحم به طور قابل توجهی بزرگ شده و شکم مادر به طور چشمگیری برآمده میشود.
تغییرات در سیستم گردش خون:
قلب مادر سختتر کار میکند تا خون کافی به جنین و اندامهای خود برساند.
تغییرات هورمونی در سه ماهه سوم بارداری:
تغییرات هورمونی باعث نرم شدن مفاصل و رباطها میشود تا زایمان راحتتر انجام شود.
آماده شدن بدن برای زایمان:
گردن رحم کوتاهتر و نرمتر میشود و دهانه رحم برای باز شدن آماده میشود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی واژینال
- درد شدید شکم
- کاهش حرکات جنین
- تورم شدید
- تب
- سرگیجه یا ضعف شدید
- تاری دید
تغذیه در سه ماهه سوم بارداری
قبل از هرچیز باید بدانید این برنامه غذایی صرفاً یک نمونه است و ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد. برای دریافت یک برنامه غذایی کامل و متناسب با شرایط خود، حتما با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. بنابراین اصول کلی تغذیه در سه ماهه سوم بارداری عبارتند از:
1-وعدههای غذایی کوچک و متعدد:
به جای سه وعده غذایی بزرگ، بهتر است در طول روز وعدههای غذایی کوچک و متعددی مصرف کنید تا از احساس سنگینی و سوزش سر دل جلوگیری شود.
2-آب فراوان:
روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید تا از یبوست و کمآبی بدن جلوگیری شود.
3-غذاهای غنی از فیبر:
مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات به بهبود هضم و جلوگیری از یبوست کمک میکند.
4-پروتئین کافی:
برای رشد جنین و ترمیم بافتهای بدن، به مقدار کافی پروتئین نیاز دارید.
5-کلسیم:
برای سلامت استخوانهای جنین و مادر، مصرف لبنیات کمچرب یا جایگزینهای آن ضروری است.
6-آهن:
برای جلوگیری از کمخونی، غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات و سبزیجات برگ سبز تیره را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
7-اسید فولیک:
مصرف مکمل اسید فولیک طبق توصیه پزشک، به پیشگیری از نقصهای لوله عصبی جنین کمک میکند.
نمونه یک برنامه غذایی برای یک روز:
- صبحانه: یک کاسه غلات کامل با شیر کمچرب، یک عدد میوه (مثلاً موز یا توت فرنگی) و چند عدد مغز (مثلاً بادام یا گردو)
- میان وعده صبح: یک لیوان ماست کمچرب با میوههای خرد شده
- ناهار: یک ظرف سالاد سبزیجات با مرغ یا ماهی گریل شده، نان سبوسدار
- میان وعده بعد از ظهر: یک عدد میوه و چند عدد آجیل
- شام: یک تکه گوشت یا مرغ آبپز یا کبابی به همراه برنج قهوهای یا نان سبوسدار و یک ظرف سبزیجات پخته
- قبل از خواب: یک لیوان شیر گرم
مواد غذایی مفید در سه ماهه سوم بارداری
- میوهها: سیب، موز، توت فرنگی، پرتقال، گریپ فروت
- سبزیجات: اسفناج، کلم پیچ، کلم بروکلی، هویج، خیار
- غلات کامل: نان سبوسدار، برنج قهوهای، جو دوسر
- حبوبات: لوبیا، عدس، نخود
- پروتئین: گوشت مرغ، ماهی، تخممرغ، لبنیات کمچرب، حبوبات
- آجیل و دانهها: بادام، گردو، تخمه آفتابگردان
- مکملهای غذایی:در طول بارداری، ممکن است به برخی مکملهای غذایی نیز نیاز داشته باشید. حتما با پزشک خود در مورد نیاز به مکملهای غذایی مشورت کنید.
نکات مهم
- از مصرف غذاهای فرآوری شده، سرخ شده، شور و شیرین خودداری کنید.
- به اندازه کافی استراحت کنید و فعالیت بدنی مناسب داشته باشید.
- در صورت بروز هرگونه مشکل یا سوالی با پزشک خود مشورت کنید.
توجه: این لیست تنها شامل برخی از مواد غذایی مفید است و شما میتوانید با توجه به ذائقه خود و توصیه پزشک، مواد غذایی دیگری را نیز به برنامه غذایی خود اضافه کنید.
در نهایت، به یاد داشته باشید که تغذیه سالم در دوران بارداری، نقش بسیار مهمی در سلامت شما و رشد جنین دارد.
تمرینات ورزشی مناسب برای زنان باردار
ورزش کردن در دوران بارداری بسیار مفید است و میتواند به بهبود سلامت مادر و جنین کمک کند. با این حال، مهم است که قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.
چرا ورزش در دوران بارداری مهم است؟
- افزایش انرژی و بهبود خلق و خو
- کاهش دردهای کمر و لگن
- بهبود گردش خون و رساندن اکسیژن بیشتر به جنین
- تقویت عضلات مورد نیاز برای زایمان
- کاهش خطر ابتلا به دیابت بارداری و پرهاکلامپسی
- کمک به داشتن خواب بهتر
چه ورزشهایی مناسب است؟
- پیادهروی: یکی از بهترین و ایمنترین ورزشها برای زنان باردار است.
- شنا: شنا باعث کاهش فشار روی مفاصل میشود و برای کل بدن مفید است.
- یوگا و پیلاتس: این ورزشها به تقویت عضلات، بهبود انعطافپذیری و کاهش استرس کمک میکنند.
- دوچرخهسواری ثابت: یک ورزش کمimpact است که میتواند به تقویت عضلات پایین تنه کمک کند.
- ورزشهای آبی کمعمق: مانند آکوآروبیک، میتواند یک ورزش سرگرمکننده و کمفشار باشد.
از چه ورزشهایی باید اجتناب کرد؟
- ورزشهای پرimpact مانند دویدن، بسکتبال و والیبال
- ورزشهایی که خطر افتادن یا برخورد وجود دارد
- ورزشهایی که باعث افزایش دمای بدن میشوند
- ورزشهایی که به شکم فشار وارد میکنند
نکات مهم برای ورزش در دوران بارداری:
- مشورت با پزشک: قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.
- گرم کردن و سرد کردن: قبل و بعد از ورزش حتما بدن خود را گرم و سرد کنید.
- آهسته شروع کنید و به تدریج شدت ورزش را افزایش دهید.
- به بدن خود گوش دهید و در صورت احساس درد یا ناراحتی، ورزش را متوقف کنید.
- به اندازه کافی آب بنوشید.
- در مکانی خنک و با تهویه مناسب ورزش کنید.
- یک همراه قابل اعتماد همراه خود داشته باشید.
نمونه تمرینات ساده برای دوران بارداری:
- کششهای ملایم: کشش عضلات پا، بازو و کمر
- اسکوات: با حفظ تعادل و تکیه بر یک دیوار
- پل: تقویت عضلات باسن و کمر
- حرکات چرخشی لگن: بهبود انعطافپذیری لگن
مزایای ورزش در سه ماهه سوم بارداری
- برای مادر: افزایش انرژی، بهبود خلق و خو، کاهش درد، تقویت عضلات برای زایمان، کاهش خطر ابتلا به بیماریهای دوران بارداری.
- برای جنین: بهبود گردش خون، رساندن اکسیژن بیشتر، تقویت عضلات قلب، کمک به رشد طبیعی.
موارد منع ورزش در دوران بارداری:
- خونریزی واژینال
- زایمان زودرس در بارداریهای قبلی
- جفت سرراهی
- پرهاکلامپسی
- مشکلات قلبی
————————————————-
پیشنهاد میکنیم دقایقی کوتاه مقاله”بهترین ورزش در بارداری” را مطالعه فرمایید!
————————————————-
آمادگی برای زایمان: سفری شیرین به سوی مادر شدن
آمادگی برای زایمان، یکی از مهمترین مراحل در زندگی هر زنی است. این آمادگی شامل ابعاد جسمی، روحی و روانی میشود. با کمی برنامهریزی و آگاهی، میتوانید این دوران را با آرامش بیشتری پشت سر بگذارید و برای ورود فرزند دلبندتان آماده شوید.
آمادگی جسمانی
1- ورزشهای مناسب در سه ماهه سوم بارداری:
ورزشهای سبک و منظم مانند پیادهروی، یوگا و شنا به تقویت عضلات، بهبود گردش خون و کاهش دردهای زایمان کمک میکنند.
2- تمرینات کف لگن:
تمرینات کگل به تقویت عضلات کف لگن کمک کرده و در روند زایمان بسیار موثر است.
3- تغذیه سالم:
مصرف مواد غذایی مغذی به تامین انرژی مورد نیاز بدن و رشد جنین کمک میکند.
4- استراحت کافی:
خواب کافی به بدن شما برای ترمیم و تجدید انرژی کمک میکند.
آمادگی روانی
1- کلاسهای آمادگی برای زایمان:
شرکت در این کلاسها به شما کمک میکند تا با روند زایمان، تکنیکهای تنفس، روشهای کاهش درد و مراقبتهای بعد از زایمان آشنا شوید.
2- حمایت خانواده و دوستان:
داشتن یک شبکه حمایتی قوی به شما کمک میکند تا احساس امنیت و آرامش بیشتری داشته باشید.
3- مدیتیشن در سه ماهه سوم بارداری:
تکنیکهای آرامشسازی مانند مدیتیشن و تنفس عمیق به شما کمک میکنند تا با استرس و اضطراب مقابله کنید.
آمادگی محیطی
1- آمادهسازی اتاق نوزاد:
آماده کردن اتاق نوزاد به شما کمک میکند تا برای ورود فرزندتان آمادهتر باشید.
2- خرید وسایل ضروری نوزاد:
تهیه وسایل ضروری مانند لباس، پوشک، کالسکه و… به شما آرامش خاطر میدهد.
3- برنامهریزی برای مراقبت از نوزاد:
صحبت با همسر و خانواده درباره تقسیم کارهای مربوط به مراقبت از نوزاد میتواند بسیار مفید باشد.
علائم نزدیک شدن زایمان در سه ماهه سوم بارداری
انقباضات منظم:
انقباضاتی که به تدریج قویتر، طولانیتر و منظمتر میشوند.
پاره شدن کیسه آب:
احساس نشت مایع از واژن.
تغییر در ترشحات واژینال:
افزایش ترشحات مخاطی و خونآلود.
تغییر در موقعیت جنین:
احساس سنگینی در پایین شکم و کاهش فشار بر روی دیافراگم.
چه زمانی باید به بیمارستان برویم؟
- هنگامی که انقباضات شما منظم شده و به فاصله 5 دقیقه یکبار رسیده باشد.
- حتی اگر انقباضات منظمی ندارید، در صورت پاره شدن کیسه آب باید به بیمارستان مراجعه کنید.
- هرگونه خونریزی واژینال، به خصوص اگر همراه با درد باشد، باید جدی گرفته شود.
نکات مهم در سه ماهه سوم بارداری:
- مشورت با پزشک: در طول بارداری به طور مرتب با پزشک یا ماما متخصص در تماس باشید و سوالات خود را بپرسید.
- آماده داشتن کیف زایمان: کیف زایمان خود را از قبل آماده کنید تا در زمان نیاز به آن دسترسی داشته باشید.
- داشتن یک همراه مطمئن: داشتن یک همراه قابل اعتماد در طول زایمان به شما آرامش بیشتری میدهد.
زایمان یک تجربه منحصر به فرد است و هر زنی آن را به شیوه خاص خود تجربه میکند. با آمادگی کامل، میتوانید این تجربه را به خاطرهای شیرین تبدیل کنید.
سخن پایانی:
سه ماهه سوم بارداری، یک دوره پر از تغییرات و هیجان است. با آگاهی از علائم و نشانههای رایج، تغییرات بدنی و اهمیت تغذیه مناسب، مادر میتواند این دوره را با آرامش بیشتری پشت سر بگذارد و برای ورود نوزاد به دنیای بیرون آماده شود.
آمادگی برای زایمان، سفری است که با عشق و مراقبت آغاز میشود و با تولد یک زندگی جدید به پایان میرسد. این سفر، هم پر از هیجان است و هم همراه با نگرانیهای طبیعی. با برنامهریزی دقیق، کسب اطلاعات کافی و ایجاد یک شبکه حمایتی قوی، میتوانید این دوران را با آرامش و اطمینان خاطر پشت سر بگذارید.
برای اطلاعات بیشتر به خانواده بزرگ مامان و باباهای انرژی مثبت در پیج اینستاگرام مهرنوش مطیعی ملحق شوید.
به یاد داشته باشید، شما یک مادر شگفتانگیز خواهید بود!
بدون نظر