درمان ناباروری در مردان و زنان به این معنی است که زوج در مدت زمان یک سال یا حتی بیشتر رابطه جنسی بدون محافظت داشته‌اند اما نتوانسته‌اند بچه دار شوند. در نیمی از این زوج‌ها، ناباروری مرد دست کم نقشی جزئی دارد. ناباروری در مردان می تواند ناشی از تولید ناکافی اسپرم، عملکرد غیرطبیعی اسپرم یا وجود انسداد باشد که از رسیدن اسپرم به دهانه رحم جلوگیری می‌کند. بیماری‌ها، آسیب‌ها، مشکلات مزمن سلامتی، سبک زندگی نادرست و عوامل دیگری ممکن است در ناباروری مردان نقش داشته باشد. عدم توانایی باروری می‌تواند برای مردان استرس زا و ناامیدکننده باشد، اما خبر خوش این است که روشهای درمانی متعددی برای درمان ناباروری مردان وجود دارد. در این مقاله سعی داریم بطور مفصل به موضوع ناباروری مردان و بهترین راه درمان آن بپردازیم.
عوامل موثر در ناباروری مردان
ناباروری مردان به هر اختلال در سلامتی مردان اشاره دارد که در نهایت شانس باردارکردن شریک مونث خود را کاهش میدهد.این عوامل عبارتند از:
سلامت اسپرم:
اسپرم‌های تولیدشده باید سالم باشند. برای این حالت لازم است تا حداقل یکی از بیضه‌ها عملکرد درستی داشته‌باشد و هورمون‌های جنسی از جمله تستوسترون نیز پیام تولید اسپرم را بصورت پایدار تامین کنند.
عدم رسیدن اسپرم به مایع منی:
اسپرم‌ها باید به مایع منی انتقال یابند. لوله‌هایی در کیسه‌ی بیضه وجود دارند که مسئول انتقال اسپرم‌ها از بیضه به مایع منی و در نهایت خروج از طریق انزال هستند.
تعداد اسپرم:
مقدار اسپرم مایع منی باید کافی باشد. تعداد کمتر اسپرم در مایع منی به کاهش شانس بارداری منجر خواهدشد. اگر متوسط تعداد اسپرم‌ها کمتر از 15 میلیون در یک میلی‌لیتر منی یا کمتر از 39 میلیون در هر بار انزال باشد، بازه‌ی مقداری کم محسوب می‌شود.
عدم توانایی اسپرم در ایجاد ناباروری درمردان:
اسپرم باید توانایی حرکت داشته‌باشد تا با حرکت در دستگاه تناسلی شریک مونث، به تخمک رسیده و آن را بارور کند.
نکته: در صورتی که مشکلی در یک یا چند مورد ذکرشده وجود داشته‌باشد، منجر به ناباروری مردان خواهدشد. از نظر آماری، در ۱۳درصد موارد ناباروری زوجین مشاهده می‌شود که بیش از یک‌سوم آن بخاطر اختلال در مردان است.
دلایل ناباروری در مردان
ناباروری مردان به دلایل مختلفی رخ میدهد که اغلب نمی‌توان از طریق علائم ظاهری ناباروری مردان را تشخیص داد. البته ناباروری مردان به دلیل کم بودن اسپرم در مایع منی، اسپرم با عملکرد ناقص ویا عدم وجود اسپرم در مایع منی است که می‌تواند به دلایل مختلفی به‌وجود بیاید که در ادامه توضیح داده‌ایم.
واریکوسل
واریکوسل یا واریس بیضه به شرایطی گفته می‌شود که رگ‌های اطراف بیضه ملتهب و متورم می‌شود و خروج اسپرم دشوار می‌شود؛ درنتیجه کیفیت اسپرم تولیدی پایین می‌آید. چنانچه واریکوسل زود تشخیص داده شود، به کمک جراحی می‌توان آن را درمان کرد.
عفونت و التهاب
برخی از بیماری‌های سبب ایجاد عفونت می‌شوند و برخی دیگر نیز التهاب ایجاد می‌کنند. از انواع التهابی که در ناباروری موثر هستند می‌توان به التهاب اپیدیدیم ویا التهاب بیضه اشاره کرد که سبب کاهش کیفیت تولید اسپرم می‌شود. همچنین عفونت‌های جنسی ویا بیماری‌هایی چون سوزاک یا HIV می‌تواند از عوامل موثر در ناباروری در مردان باشد.
مشکل در انزال
گاها با توجه به شرایط خاصی فروکش انزال اتفاق می‌افتد که به حالتی می گویند که هنگام خروج منی، به جای خروج از آلت تناسلی، به مثانه رفته و از آنجا خارج می‌شود و در حقیقت اسپرم‌ها در ادرار دفع می‌شوند. فروکش انزال که از عوامل موثر در ناباروری مردان است، ممکن است بر اثر بیماری‌هایی همچون دیابت، برخی داروها، آسیب ستون فقرات ویا پس از جراحی پروستات، مثانه یا مجاری ادراری به وجود بیاید.
مشکلات هورمونی در درمان ناباروری مردان
عدم تعادل هورمون‌هایی همچون هورمون هیپوفیز، آدرنال، هیپوتالاموس و تیروئید می‌تواند سبب بروز این مشکل شود.
تومور و درمان آن
ممکن است ابتلا به یک تومور، چه از نوع خوش‌خیم باشد و چه از نوع بدخیم باشد؛ سبب بروز ناباروری در مردان شود. البته شیمی درمانی ویا جراحی‌هایی که انجام می‌شود نیز می‌تواند از عوامل موثر آن باشد.
نقص لوله تناسلی
لوله‌های کوچکی در دستگاه تناسلی مردان وجود دارد که اسپرم را از محل تولید تا محل ذخیره‌سازی و خروج حمل می کنند. چنانچه نقصی در این لوله‌های باشد فرد نابارور می‌شود. این نقص ممکن است به دلایل مادرزادی باشد ویا در طی ضربه، جراحی و… ایجاد شود.
مشکلات ژنتیکی
مشکلات ژننتیکی را می‌توان مهم‌ترین عوامل موثر در ناباروری مردان دانست. از مشکلات ژنتیکی موثر می‌توان به سندروم کلاین فلتر، سندروم کالمن، فیبروز کیستیک و سندروم کارتاژنر اشاره کرد.
رابطه جنسی
برخی از مشکلاتی که در ناباروری مردان ایجاد می‌شود، به دلیل مسائلی است که هنگام رابطه جنسی دارند؛ برای مثال اختلال در نعوظ، انزال زودرس ویا مشکلات آناتومیکال همچون هیپوسپادیاس می‌توانند موثر باشند. همچنین جالب است بدانید مشکلات روانی نیز می‌تواند از مشکلات رابطه جنسی موثر در ناباروری مردان باشد.
سابقه جراحی
چنانچه فردی سابقه جراحی داشته باشد نیز ممکن است به مشکل عدم باروری دچار شود. از جراحی‌هایی که سبب ناباروری در مردان می‌شوند، می‌توان به وازکتومی، جراحی فتق مغبنی، جراحی‌های روی بیضه، اسکروتوم و پروستات و برخی جراحی‌های شکمی اشاره کرد.
دلایل محیطی
در معرض برخی از مواد ویا اشعه‌ها ویا انجام برخی عادت‌های نادرست نیز می‌تواند از عوامل موثر در ناباروری مردان باشد. مثل قرارگیری طولانی‌مدت در برابر مواد شیمیایی، فلزات سرب‌دار ویا تشعشعات ایکس نیز می‌توانند سبب ناباروی شوند. افزایش حرارت در ناحیه بیضه‌ها، مثل گذاشتن لپ‌تاپ بر روی پا ویا پوشیدن شلوار تنگ،که سبب فشار آمدن به بیضه‌ها می‌شود نیز از دیگر عوامل موثر در ناباروری است.
نقش سبک زندگی در درمان ناباروری مردان
مسائلی که مربوط به سبک زندگی افراد است، نیز در عدم توانایی در باروری و همچنین عدم تولید و ترشح اسپرم‌های کافی و سالم موثر خواهد بود.
مثال‌هایی که در زیر آمده است، نمونه‌هایی از سبک زندگی افراد هستند که در باروری آن‌ها تاثیر می‌گذارند.
- استرس
- چاقی
- الکل
- مواد مخدر
- تنباکو و سیگار
راههای درمان ناباروری در مردان
ناباروری مردان حدود یک سوم موارد ناباروری را شامل می شود. تشخیص ناباروری مردان تقریبا ساده تر از تشخیص ناباروری زنان می باشد چرا که با آزمایش مایع منی وجود ناباروری براحتی قابل بررسی می باشد.
معمولا با استفاده از یک یا چند تا از روش های درمانی زیر، می توان مشکل ناباروری مردان را حل کرد:
- استفاده از دارو برای افزایش تعداد اسپرم ها
- درمان عفونت های پیشین با استفاده آنتی بیوتیک ها
- مصرف داروهای هورمونی برای درمان اختلالات هورمونی
- لباس های زیر نرم، نخی و گشاد
- عدم استفاده از دوش های آب داغ طولانی یا سونا
- تلقیح مصنوعی در صورتی که تعداد اسپرم های مرد کم باشد
- آی وی اف IVF
- اهدای اسپرم در شرایطی که شخص هیچ اسپرمی نداشته باشد
- درمان ناباروری با اوریکولوتراپی
- تغییر سبک زندگی
پیشنهاد ویژه برای درمان ناباروری در مردان
اصلاح سبک زندگی و برخی از عادات روزانه می‌تواند شانس باروری را افزایش دهد. دوری از محیط‌های آلوده به مواد شیمیایی، برخورداری از برنامه غذایی مغذی، فعالیت‌های ورزشی منظم و بهبود رابطه جنسی با همسر از چنین مواردی هستند.
منابع مهم تقویت اسپرم و درمان ناباروری در مردان در طب سنتی
✅ ویتامین A
کمبود ویتامین A با کاهش تحرک اسپرم و در نتیجه کاهش قدرت باروری ارتباط مستقیم دارد. برای دریافت این ویتامین بهتر است مقادیر زیادی فلفل قرمز، جو دوسر، هویج، برگه زردآلو، سیب زمینی شیرین، اسفناج و بروکلی بخورید تا بدن خود را از نظر دریافت این ویتامین تقویت کنید.
✅ ویتامین C
ویتامین C نیز در مقادیر زیادی درون توت فرنگی، مارچوبه، میوه و سبزیجات زردرنگ پیدا می‌شود و تاثیر مثبتی بر روی زنده ماندن و تحرک اسپرم دارد (این مسائل توانایی شنا کردن و قوای حرکتی اسپرم برای جابجایی به سمت تخمک را افزایش می‌دهند).
✅آنتی اکسیدان ها
ویتامین‌های Cو B12 ،Eآنتی اکسیدان‌های قدرتمندی هستند که از اسپرم در برابر آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد و استرس اکسیداتیو مراقبت می‌کنند.
✅ نقش مواد معدنی در درمان ناباروری در مردان
زینک نقش مهمی در تولید تستوسترون و منی ایفا می‌کند. منابع طبیعی این ماده معدنی، تخم مرغ‌ها، بوقلمون، صدف، غذای دریایی، تخم کدو ، جو دوسر، گوشت بره، ماست، آجیل‌ها و جو هستند. سلنیوم نیز بر روی تحرک اسپرم و سلامت آن تاثیر زیادی می‌گذارد. شما می‌توانید با مصرف آجیل ، مرغ و تخم مرغ این ماده معدنی را به میزان مورد نیاز کسب کنید.
✅ اسیدهای چرب
اسپرم مردان بارور نسبت به مردان نابارور حاوی مقادیر بیشتری از چربی‌های اشباع نشده خصوصا اسیدهای چرب امگا-۳ و امگا-۶، هستند.
این اسیدهای چرب در گردو، دانه چیا، مکمل‌های امگا-۳ و بعضی ماهی‌ها نظیر ماهی کولی، ساردین و سالمون یافت می‌شوند.
✅فولیک اسید
سبزیجات با برگ‌های سبز، غلات، آووکادو، لوبیا و میوه سطح فولیک اسید بدن شما را افزایش میدهد.
✅لیکوپن بعنوان کمک کننده درمان ناباروری در مردان
لیکوپن در گوجه فرنگی، سس‌های قرمز، هویج، هندوانه یافت می‌شود. این ماده غذایی تعداد اسپرم‌های افراد را افزایش میدهد.
سخن پایانی:
سبک زندگی اعم از آب وهوا، تغذیه، حالات روحی روانی، ارتباط سالم زناشویی و علاقه طرفین یقیناً در بارور شدن یا ناباروری زوج‌ها تاثیرگزار است. وقتی می گوییم سبک زندگی غلط و یا تغذیه اشتباه از چه می گوییم! عادت بد خوابیدن، دیرخوابیدن، غذاهای ناسالم، فست فودها، غذاهای کنسروی، فراوری شده و … بسیار در ناباروری آقایان مهم است.
برای هر کسی دوره درمان تغییر سبک زندگی متفاوت است. پس از لحظه اول نمی‌توان به قطع گفت چقدر طول میکشد، اما قطعا اصلاح سبک زندگی تاثیر بسیار بالایی در درمان ناباروری خواهد داشت.
من (مهرنوش مطیعی) با بیش از 25 سال سابقه در درمان نازایی و ناباروری به شما قول میدهم، حتی بدون خوردن یک عدد قرص درمان خواهید شد.
برای اطلاعات بیشتر و جامعتر به صفحه اینستاگرام من سربزنید. بطور مفصل راجع به ناباروری و نازایی در زوجین صحبت کردم . نمونه‌های بسیار زیادی از مردان و زنانی که با وجود داشتن چنین مشکلاتی درمان شده‌اند و به خانواده بزرگ مامان و باباهای انرژی مثبت من پیوسته‌اند، را از نزدیک با شرح حالشون آشنا شوید.
آدرس کلینیک :اصفهان – خانه اصفهان – خیابان سپاه _کوی شماره دو – ساختمان نیاوران -طبقه سوم -واحد۶
تلفن : ۳۴۳۷۰۲۶۱-۰۳۱
بدون نظر