زمانیکه سلول‌ها در ناحیه دیواره داخلی رحم( آندومتر) به طور غیر طبیعی و بیش از حد رشد کنند، پولیپ رحم را تشکیل می‌شود. این سلول‌ها توده‌های کوچک و نرم درون رحمی هشتند که معمولا 95 درصد آنها خوش خیم و قابل درمان خواهند بود.گاها بعضی از آنها می‌توانند سرطانی یا در نهایت به توده‌های سرطانی تبدیل شوند.در این مقاله سعی داریم به نکات مهم در پیشگیری و درمان پولیپ رحم بپردازیم. چنانچه علاقمند به این موضوع هستید، لطفا دقایقی با ما همراه باشید.
پولیپ رحم چیست؟
پولیپ رحم، توده‌ای کوچک و خوش‌خیم است که در پوشش داخلی رحم (آندومتر) ایجاد می‌شود. این زائده‌ها می‌توانند به‌صورت منفرد یا چندگانه رشد کنند و اندازه آنها از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متغیر باشد.
انواع پولیپ رحم بر اساس محل تشکیل:
1- پولیپ فوندوس رحم:
در قسمت انتهایی و گرد بالای رحم ایجاد می‌شود.
2- پولیپ دهانه رحم
در دهانه رحم تشکیل می‌شود و اغلب با عفونت‌های دهانه رحم مرتبط است.
خصوصیات پولیپ رحم
پولیپ‌های رحم زائده‌هایی با تنوع ظاهری هستند که نام دیگر آنها پولیپ‌های آندومتر است. آنها توده‌های خوش‌خیمی هستند که در پوشش داخلی رحم (آندومتر) رشد می‌کنند. این زائده‌ها می‌توانند به‌صورت تکی یا چندتایی ظاهر شوند و از نظر شکل، اندازه و رنگ تنوع قابل‌توجهی دارند.
1- شکل و اندازه:
- این توده‌ها معمولاً گرد یا بیضی‌شکل هستند.
- قطر آنها می‌تواند از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متغیر باشد.
2- رنگ
- آنها معمولاً به رنگ قرمز یا قهوه‌ای هستند، مشابه رنگ آندومتر اطراف.
- در برخی موارد، ممکن است پولیپ‌ها به رنگ قرمز تیره‌تر از آندومتر باشند.
3-ساختار
این توده‌ها از بافت متراکم، بافت فیبروز (استروما)، رگ‌های خونی و فضاهای شبه غده‌ای پوشیده شده با بافت پوششی آندومتر تشکیل شده‌اند.
4- در اتصال به رحم
- آنها می‌توانند دارای پایه یا بدون پایه باشند.
- پولیپ‌های پایه دار توسط ساقه نازکی (پدیکل) به رحم متصل می‌شوند.
- پولیپ‌های بدون پایه با یک پایه صاف به دیواره رحم متصل می‌شوند.
- پولیپ‌های پایه دار شایع‌تر از پولیپ‌های بدون پایه هستند.
علائم شایع در پولیپ رحم
این زائده‌ها می‌توانند بدون علامت باشند و یا علائمی مانند خونریزی غیرطبیعی یا شدید قاعدگی، لکه‌بینی بین دو قاعدگی، درد لگن و ناباروری ایجاد کنند.
1- خونریزی نامنظم قاعدگی:
دوره‌های قاعدگی با شدت و مدت متفاوت
2- خونریزی بین دو قاعدگی:
لکه‌بینی یا خونریزی غیرمنتظره در طول ماه
پیشنهاد میکنیم مقاله “درمان قاعدگی نامنظم” را مطالعه کنید.
3- عادت ماهانه خیلی شدید:
خونریزی قاعدگی بیش از حد معمول
4- خونریزی واژن بعد از یائسگی:
هرگونه خونریزی بعد از یائسگی غیرطبیعی است
5- ناباروری:
عدم توانایی در باردار شدن
علل و عوامل خطر پولیپ آندومتر
اگرچه علت دقیق تشکیل آن هنوز ناشناخته است، اما عوامل مختلفی می‌توانند خطر ابتلا به آن را افزایش دهند.در ادامه به برخی از این علائم خواهیم پرداخت.لطفا همچنان با ما همراه باشید.
1- عوامل هورمونی
هورمون استروژن نقشی کلیدی در رشد پولیپ‌های رحم دارد.
عدم تعادل هورمون‌های استروژن و پروژسترون می‌تواند منجر به رشد بیش از حد سلول‌های آندومتر و ایجاد پولیپ شود.
2- چاقی
زنان چاق (با شاخص توده بدنی بیش از 30) سه برابر بیشتر از زنان با وزن طبیعی در معرض خطر ابتلا به پولیپ رحم هستند.
3- مصرف تاموکسیفن
در 2 تا 3 درصد از زنانی که بعد از یائسگی از تاموکسیفن (داروی ضد سرطان) استفاده می‌کنند، پولیپ رحم دیده می‌شود.
از سایر عوامل پولیپ آندومتر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فشار خون بالا
- سابقه پولیپ دهانه رحم
- درمان‌های هورمونی
- عفونت‌های رحمی
پیشگیری از پولیپ رحم
اگرچه هیچ راه قطعی برای جلوگیری از پولیپ آندومتر وجود ندارد، اما با اتخاذ برخی اقدامات می‌توانید خطر ابتلا به آن را کاهش دهید.
1- استفاده از لباس زیر پنبه‌ای:
این کار به حفظ جریان هوا و جلوگیری از تعریق و عفونت کمک می‌کند.
2- رعایت بهداشت فردی:
شستشوی منظم ناحیه تناسلی با آب و صابون می‌تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند.
3- انجام معاینات منظم لگن خاصره:
معاینات منظم توسط متخصص زنان می‌تواند به تشخیص زودهنگام این بیماری و سایر مشکلات سلامتی زنان کمک کند.
4- آزمایش پاپ اسمیر برای پیشگیری از پولیپ رحم:
این آزمایش می‌تواند سلول‌های پیش سرطانی یا سرطانی دهانه رحم را تشخیص دهد و در صورت لزوم، درمان به موقع انجام شود.
5- داشتن رابطه جنسی سالم:
استفاده از کاندوم می‌تواند خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی (STD) را که ممکن است خطر پولیپ رحم را افزایش دهد، کاهش دهد.
نکات مهم:
- حفظ وزن سالم
- رژیم غذایی متعادل
- ورزش منظم
- عدم مصرف دخانیات
- کنترل استرس
این موارد می‌توانند در پیشگیری از این بیماری و برداشتن گام‌هایی برای کاهش خطر آن دانست.
روشهای تشخیص پولیپ رحم
تشخیص پولیپ رحم با استفاده از روشهای مختلفی انجام می‌شود که برخی از آنها عبارتند از:
سونوگرافی ترانس واژینال:
در این روش، پزشک از دستگاهی پروپ مانند و باریک به نام مبدل سونوگرافی استفاده می‌کند که از طریق واژن وارد می‌شود.
امواج صوتی از مبدل سونوگرافی به داخل رحم فرستاده شده و تصویری از داخل رحم بر روی مانیتور ایجاد می‌شود.
پولیپ رحم ممکن است به طور واضح در سونوگرافی دیده شود یا به عنوان بافت ضخیم شده آندومتر مشاهده شود.
هیستروسونوگرافی (سونوهیستروگرافی):
در این روش، محلول نمکی از طریق لوله کوچکی به داخل واژن و دهانه رحم وارد می‌شود.
محلول نمکی باعث اتساع حفره رحم شده و به پزشک اجازه می‌دهد تا داخل رحم را در سونوگرافی واضح‌تر ببیند.
هیستروسونوگرافی می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر پولیپ‌های رحم، به‌ویژه پولیپ‌های کوچک، کمک کند.
تشخیص پولیپ رحم به روش هیستروسکوپی:
در این روش، پزشک از یک دوربین باریک، قابل‌انعطاف و چراغ‌دار به نام هیستروسکوپ استفاده می‌کند.
هیستروسکوپ از طریق واژن و دهانه رحم وارد رحم شده و به پزشک اجازه می‌دهد تا داخل رحم را به طور مستقیم مشاهده کند.
هیستروسکوپی روشی دقیق برای تشخیص و برداشتن آن است.
بیوپسی اندومتریال:
در این روش، پزشک از یک کاتتر ساکشن برای نمونه‌گیری از بافت رحم استفاده می‌کند.
نمونه برداری برای بررسی آزمایشگاهی و تأیید وجود این بیماری انجام می‌شود.
بیوپسی اندومتریال گاهی اوقات ممکن است خطا داشته باشد و پولیپ را تشخیص ندهد.
اهمیت بررسی دقیق:
بیشتر پولیپ‌های رحمی خوش‌خیم هستند، اما در موارد نادری ممکن است پیش‌سرطانی یا سرطانی باشند.
پزشک معمولاً برداشتن پولیپ رحم را توصیه می‌کند و نمونه‌ای از بافت آن را برای بررسی آزمایشگاهی و اطمینان از عدم ابتلا به سرطان به آزمایشگاه ارسال می‌کند.
توجه:در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک، مانند خونریزی غیرطبیعی یا درد لگن، به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
درمان پولیپ رحم
درمان این بیماری به عوامل مختلفی مانند اندازه و تعداد پولیپ‌ها، علائم بیمار و تمایل به بارداری او بستگی دارد.
روشهای درمانی این بیماری را می‌توان در چند روش خلاصه کرد:
روش های دارویی درمان پولیپ رحم
1- درمان پولیپ رحم به روش پولیپکتومی:
برداشتن پولیپ‌های رحم از طریق روشهای مختلفی مانند هیستروسکوپی، کورتاژ و لاپاراسکوپی انجام می‌شود. این روش رایج‌ترین روش درمان است.
2- هیسترکتومی:
در صورت وجود پولیپ‌های سرطانی یا در موارد خاص که پولیپکتومی امکان‌پذیر نیست، برداشتن رحم انجام می‌شود.
3- درمان پولیپ رحم به روش ابلیشن اندومتر:
در این روش، پوشش داخلی رحم با استفاده از گرما، الکتریسیته یا مایکروویو از بین می‌رود. این روش برای زنانی که قصد بارداری ندارند مناسب است.
مواردیکه باید در انتخاب روش درمانی توجه کرد:
- انتخاب روش درمانی مناسب توسط پزشک و با توجه به شرایط بیمار انجام می‌شود.
- در بیشتر موارد، پولیپکتومی اولین روش درمانی انتخابی است.
- هیسترکتومی در موارد نادری که پولیپکتومی امکان‌پذیر نیست یا پولیپ‌ها سرطانی هستند، انجام می‌شود.
- ابلیشن اندومتر برای زنانی که قصد بارداری ندارند و به دنبال راه حلی برای خونریزی شدید قاعدگی هستند، مناسب است.
نکته: پس از درمان، بیمار باید تحت نظر پزشک باشد تا از عود مجدد پولیپ‌ها اطمینان حاصل شود.
تغییر سبک زندگی برای درمان پولیپ رحم
تغییر سبک زندگی، شامل اصلاح تغذیه و افزایش فعالیت‌های ورزشی، می‌تواند در پیشگیری و درمان پولیپ رحم نقش موثری داشته باشد.
از تاثیرات موثر این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- کاهش وزن :
ورزش منظم و رژیم غذایی مناسب به کاهش وزن کمک می‌کنند. کاهش وزن، به‌ویژه در زنان چاق، می‌تواند خطر ابتلا به پولیپ رحم را به طور قابل‌توجهی کاهش دهد.
2- تعادل هورمون‌ها:
رژیم غذایی سالم و متعادل به تعادل هورمون‌ها، به‌ویژه هورمون‌های استروژن و پروژسترون، کمک می‌کند. عدم تعادل هورمون‌ها یکی از عوامل اصلی ایجاد این بیماری خواهد بود.
3-کاهش التهاب در درمان پولیپ رحم:
فعالیت‌های ورزشی و رژیم غذایی ضدالتهابی می‌توانند به کاهش التهاب در بدن کمک کنند. التهاب مزمن با خطر ابتلا به انواع بیماری‌ها، از جمله پولیپ رحم، مرتبط است.
نکاتی که باید در انتخاب روش تغیر سبک زندگی توجه داشته باشید:
- تغییر سبک زندگی به تنهایی برای درمان پولیپ‌های رحمی کافی نیست.
- در صورت وجود پولیپ رحم، مراجعه به پزشک و درمان مناسب ضروری است.
- تغییر سبک زندگی می‌تواند به عنوان مکملی در کنار درمان، به بهبود علائم و کاهش خطر عود مجدد پولیپ‌ها کمک کند.
- مصرف غذاهای سالم و تمرکز بر میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و پروتئین‌های کم‌چرب
- کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده، شکر و چربی‌های اشباع‌شدهانجام فعالیت‌های ورزشی منظم: حداقل 30 دقیقه فعالیت ورزشی متوسط در روز
- حفظ وزن سالم
- کنترل استرس
سخن پایانی:
پولیپ رحم یک مشکل رایج در خانم‌ها است که در بسیاری از مواقع مشکل خاصی برای فرد ایجاد نمی‌کند و بدون علامت است.اما اگر به پولیپ رحم و یا مشکلاتی از قبیل آندومتریوز و یا ناباروری مبتلا هستید و حتی قاعدگی نامنظم و خونریزی‌های غیرمعمول دارید، فقط کافیه همراهم باشید و به صفحه اینستاگرام من (مهرنوش مطیعی) سربزنید. همه آنچه را که باید راجع به پولیپ رحم، درمان دردهای قاعدگی و اختلالات قاعدگی بدانید را بطور کامل و جامع،برای شما عزیزای دلم آماده کرده‌ام.
مشاوره انلاین و دریافت برنامه اصلاح سبک زندگی از طریق لینک اینستاگرام زیر:
@mehrnoosh_motieisupport
مراجعه حضوری به کلینیک برای اوریکولوتراپی و رفلکسولوژی 
آدرس کلینیک :اصفهان – خانه اصفهان – خیابان سپاه _کوی شماره دو – ساختمان نیاوران -طبقه سوم -واحد۶
تلفن : ۳۴۳۷۰۲۶۱-۰۳۱
بدون نظر